Αναλαμβάνουν να βρουν ακόμη και σπίτι σε ευρωπαϊκή χώρα για εκείνους που πληρώνουν
Ρεπορτάζ
Βαγγέλης Τριάντης
- Εν συντομία
Τα παράνομα κυκλώματα φαίνεται να είναι ιδιαίτερα οργανωμένα Ανάλογα με τα ποσά που διατίθενται προσφέρουν και τις αντίστοιχες υπηρεσίες. Η ταρίφα κυμαίνεται από 500 έως και10.000 ευρώ ανάλογα με τον προορισμό και τον τρόπο μετάβασης.
- Γιατί ενδιαφέρει
Το προσφυγικό τσουνάμι του προ
ηγούμενου διαστήματος αποκάλυψε, εκτός από την τραγωδία του πολέμου και τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, και το πώς λειτουργούν τα κυκλώματα που εκμεταλλεύονται τους ξεριζωμένους, θησαυρίζοντας πουλώντας ελπίδες σε «πακέτα» ανέσεων και προτιμήσεων.
Διαδρομές προς αλλά και εκτός Ελλάδος για όλα τα γούστα ανάλογα με την τσέπη του καθενός προσφέρουν τα κυκλώματα διακίνησης προσφύγων και μεταναστών. Οργανωμένα κυκλώματα με «πλοκάμια» τα οποία εκτείνονται σε διάφορες χώρες της Ευρώπης προσφέρουν
«πακέτα» διαδρομών ανάλογα με το ποσό που είναι διατεθειμένος να πληρώσει ο καθένας. Οσο μεγαλύτερο το ποσό τόσο καλύτερες και οι υπηρεσίες που απολαμβάνει κανείς.
Το 2015 ξέσπασε ίσως μια από τις μεγαλύτερες ανθρωπιστικές κρίσεις που γνώρισαν ποτέ η Ευρώπη αλλά και η Μεσόγειος. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι ήρθαν αντιμέτωποι με έναν από τους μεγαλύτερους εφιάλτες τους: να αφήσουν πίσω την πατρίδα τους, τα αγαπημένα τους πρόσωπα, όλη τους τη ζωή προκειμένου να αναζητήσουν καλύτερη διαβίωση στις χώρες της Ευρώπης.
Ο πόλεμος, οι διώξεις που υπέστησαν και οι ωμότητες που βίωσαν δεν τους άφησαν κανένα περιθώριο· εγκατέλειψαν τα πάντα και έφυγαν για να επιβιώσουν.
Σύμφωνα με στοιχεία της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, από το 2015 πάνω από 1 εκατ. άνθρωποι έχουν διασχίσει τη Μεσόγειο. Το ταξίδι της διαδρομής μακρύ και επίπονο. Εκτός από τη φρίκη του πολέμου και τον ξεριζωμό, οι άνθρωποι αυτοί είχαν να αντιμετωπίσουν και τα αδίστακτα κυκλώματα διακίνησης προσφύγων και μεταναστών που δρουν τα τελευταία χρόνια στην ΕΕ και τη Μεσό
γειο. Τα κυκλώματα φαίνεται πως όχι μόνο κάνουν χρυσές δουλειές αλλά είναι και ιδιαίτερα οργανωμένα. Ανάλογα με τι διατίθεται να πληρώσει κανείς προσφέρουν και τις αντίστοιχες υπηρεσίες. Από ένα απλό πλαστό διαβατήριο, τη μεταφορά από τα παράλια της Τουρκίας σε κάποιο ελληνικό νησί πάνω σε πλαστικές βάρκες μέχρι και οργανωμένη μεταφορά σε κάποια ευρωπαϊκή χώρα αεροπορικώς. Με το κύκλωμα να αναλαμβάνει πολλές φορές να βρει στον διακινούμενο ακόμη και σπίτι εάν αυτό περιλαμβάνεται στην τιμή που έχει οριστεί στη μεταξύ τους συμφωνία.
Ταρίφα από 500 έως10.000ευρώ
Συγκεκριμένα, η ταρίφα για κάποιον που ξεκινά από τη Συρία ή το Πακιστάν, για παράδειγμα, και θέλει να φτάσει σε ευρωπαϊκή χώρα είναι από 3.000 έως 10.000 ευρώ. Εξαρτάται από τον προορισμό και τον τρόπο μετάβασης, αν δηλαδή είναι η Ελλάδα ή κάποια άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Για κάποιον που θέλει να περάσει από τα παράλια της Τουρκίας σε κάποιο νησί του Αιγαίου η ταρίφα ξεκινά από 500 ευρώ και μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 1.000 ευρώ. Οι πρόσφυγες στοιβάζονται σε μικροσκοπικές βάρκες, συχνά υπεράριθμοι, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή τους για να αναζητήσουν μια καλύ-
itpn ζωή μακριά από in φρίκη που έχουν βιώσει στην πατρίδα τους. Η τιμή αυτή ισχύει για το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων και των μεταναστών. Είναι οι άνθρωποι που αδυνατούν να πληρώσουν περισσότερα χρήματα και άρα να εξασφαλίσουν μια πιο ασφαλή μετάβαση αρχικά στην Ελλάδα και στη συνέχεια στην Ευρώπη.
Από 2.200 έως 3.300 ευρώ κυμαίνεται η ταρίψα για τους πρόσφυγες που θέλουν να εγκαταλεί- ψουν με ασφάλεια τη χώρα μας και διαθέτουν περισσότερα χρήματα Οι πρόσφυγες μεταφέρονται είτε σε κάποιο περιφερειακό αεροδρόμιο, από το οποίο εκτελούνται πτήσεις προς το εξωτερικό, είτε στο «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Τη μεταφορά τους αναλαμβάνουν δύο ή τρία μέλη του κυκλώματος, τα οποία και εκδίδουν για λογαριασμό τους τα εισιτήρια για το ταξίδι στο εξωτερικό. Επίσης τους προμηθεύουν με πλαστό διαβατήριο που έχουν κατασκευάσει οι ίδιοι.
Ως προορισμός επιλέγονται ευρωπαϊκές χώρες όπως η Γερμανία, το Βέλγιο, η Ιταλία, η Ισπανία κ.λπ. Εκεί άλλα μέλη του κυκλώματος υποδέχονται τους πρόσφυγες ώστε να διασφαλίσουν ότι όλα έχουν πάει καλά. II οργάνωση είναι τέτοια ώστε τα μέλη των κυκλωμάτων έχουν προνοήσει για την περίπτωση σύλληψης από τις αρχές της χώρας υποδοχής με την κατηγορία
του πλαστού διαβατηρίου. Μέσα σε δύο ή τρεις μέρες στέλνουν απευθείας νέο πλαστό διαβατήριο το οποίο ο διακινούμενος χρησιμοποιεί προκειμένου να συνεχίσει το ταξίδι του.
«Τα σύγχρονα κυκλώματα μεταφοράς μεταναστών και προσφύγων χαρακτηρίζονται πλέον από την ευχέρεια προσαρμογής και χρήσης όλο και πιο ευέλικτων μεθόδων μεταφοράς προσώπων. Εξελίσσονται πολύ πιο γρήγορα από ό,τι κινούνται οι διωκτικές αρχές, μολονότι τα τελευταία χρόνια η ελληνική αστυνομία έχει εξαρθρώσει πολυάριθμα δίκτυα διακίνησης. Η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί διευρυμένη διακρατική δικαστική και επιχειρησιακή συνεργασία αλλά και επιστράτευση εξειδικευμένου προσωπικού. Ενδεικτικά αναφέρω ότι σε μια περίοδο αυξημένων απαιτήσεων δεν μπορεί η ελληνική πολιτεία να μην έχει λύσει το ζήτημα της παρουσίας αξιόπιστων μεταφραστών καθ’ όλη τη διαδικασία, από την αστυνομική επιχείρηση έως την απονομή της δικαιοσύνης» τονίζει στο Documento ο δικηγόρος Ζαχαρίας Κεσσές.
Από τnv πλευρά της η υπεύθυνη Ενημέρωσης και Επικοινωνίας της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ Στέλλα Νάνου τονίζει στο Documento ότι «το πρόβλημα είναι ότι υπάρχουν περιορισμένες νόμιμες οδοί ώστε οι πρόσφυγες να καταφέρουν να φτάσουν στην Ευρώπη».
Εκατό ευρώ το κεφάλι στη βόρεια Ελλάδα
Σημαντικά χαμηλότερο είναι το τίμημα για όσους θέλουν να περάσουν τα σύνορα από τη βόρεια Ελλάδα προς την πΓΔΜ. Συγκεκριμένα, το κόστος ανέρχεται σε 100 ευρώ περίπου ανά άτομο. Τα μέλη του κυκλώματος αναλαμβάνουν να τους μεταφέρουν συνήθως σε ομάδες των 10 ή 12 ατόμων κοντά στα σύνορα με την ΠΓΔΜ. Σε περίπτωση που συλληφθούν καθ’ οδόν έχουν φροντίσει να τους δασκαλέψουν για το τι θα πουν στις αστυνομικές αρχές.
Χαρακτηριστική είναι η συνομιλία επικεφαλής κυκλώματος το οποίο εξαρθρώθηκε από τις αστυνομικές αρχές στα τέλη του 2015. Ο επικεφαλής, ο οποίος μάλιστα είναι Ελληνας, λέει χαρακτηριστικά να αναφέρουν ότι δεν έδωσαν λεφτά στον οδηγό και πως έκαναν οτοστόπ: «Τους είπες για το οτοστόπ και για τα λεφτά;», «Ρε για τα λεφτά, ότι δεν παίρνει λεφτά ο οδηγός και ότι έκαναν για να τους βρει ωτοστόπ ρε», «Οχι βρε, να μην τους πει, άμα τους πιάσει η Αστυνομία λέω», «Να μην πουν ότι έδωσαν λεφτά στον οδηγό με οτοστόπ, κατάλαβες τι λέω;».
Από €150 έως και 800 τα πλαστά διαβατήρια
Σε ότι αφορά τα πλαστά διαβατήρια, η τιμή τους κυμαίνεται ανάλογα με την ποιότητα: το πόσο γνήσια
«Αντί οι εξαιρετικά μεγάλες ποινές να συμβάλουν στη μείωση των εγκλημάτων διακίνησης προσώπων, έχουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα»
Ζαχαρίας Κεσσές
Δικηγόρος
Με βάρκα την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο φτάνουν από παράλια της Λέσβου οι πρόσφυγες και οι άλλοι κατατρεγμένοι. Οι διακινητές ιούς βάζουν να οδηγούν το πλοιάριο για να γλιτώνουν ας συνέπειες οι υπεύθυνοι. Ποιος είναι c πρόσφυγας και ποιος ο σύγχρονος «δουλέμπορος»; Οι διωκτικές αρχές ερευνούν (έγγραφο πάνω) για να καταλήγουν σε συμπέρασμα;.·,
Ελλάδα – Βέλγιο με πλαστά χαρτιά
Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση πρόσφυγα ο οποίος ταξίδεψε το καλοκαίρι του 2015 με πλαστό διαβατήριο από το αεροδρόμιο «Ελευθέριος Βενιζέλος» στις Βρυξέλλες. Εκεί συνελήφθη από τις αστυνομικές αρχές του Βελγίου για να αφεθεί στη συνέχεια ελεύθερος.
Οπως προκύπτει από την επίσημη έκθεση της ΕΛΑΣ, τα μέλη του κυκλώματος βοήθησαν τον συγκεκριμένο άντρα να ταξιδέψει με τρένο στην πόλη Μπιντς όπου και του παρείχαν κατάλυμα.
Η αποστολή έπρεπε να ολοκληρωθεί πάση θυσία: ο διακινούμενος να φτάσει στον τελικό προορισμό όπως είχε συμφωνηθεί εξαρχής.
Το κύκλωμα εξαρθρώθηκε λίγο καιρό μετά. Ηταν μία από τις επιτυχίες της ΕΛΑΣ στην πάταξη των κυκλωμάτων αυτών.
φαίνονται ώστε η πλαστογραφία να μη γίνεται αντιληπτή από τις αρχές. Η τιμή τους μπορεί να ξεκινά από τα 150 ευρώ για το πιο απλό ενώ ένα καλό πλαστό διαβατήριο κοστίζει γύρω στα 500 ευρώ.
Ακόμη περισσότερο θα πρέπει να πληρώσει όποιος επιθυμεί να παραλάβει ένα γνήσιο διαβατήριο το οποίο όμως θα έχει παραχαραχτεί. Η τιμή του ανέρχεται στα 800 ευρώ επειδή είναι αρκετά δύσκολο να βρεθεί γνήσιο το οποίο θα είναι κατάλληλο ώστε να παραποιηθεί.
Για τα πλαστά διαβατήρια τα κυκλώματα διακίνησης και εκμετάλλευσης προσφύγων προβλέπουν στο συνολικό πακέτο που προσφέρουν και σχετική «ασφάλιση». Από το συνολικό ποσό, δηλαδή, τα 1.000 ευρώ αφορούν εγγύηση για το πλαστό διαβατήριο, σε περίπτωση που χαθεί ή καταστραφεί κατά τη μεταφορά του διακινούμενου.
Πολλές φορές τα μέλη των κυκλωμάτων επικοινωνούν μέσω δημοφιλών μέσων κοινωνικής δικτύωσης, δηλαδή Facebook ή Viber. Μέσω αυτών ανταλλάσσουν στοιχεία σχετικά με τα ονόματα που θα πρέπει να αναγράφονται στα πλαστά διαβατήρια ή φωτογραφίες των ανθρώπων που θα ταξιδέψουν για άλλους προορισμούς της Ευρώπης. Η χρήση του Viber φαίνεται να τους προστατεύει από ενδεχόμενη παρακολούθηση.
Βαφτίζουν διακινητές τους πρόσφυγες
Εκτός όμως από τα πακέτα ανάλογα με τα βαλάντια, τα οργανωμένα κυκλώματα έχουν εφεύρει και τρόπους ώστε να αποφεύγουν τις συλλήψεις μελών τους. Ενας από αυτούς έχει να κάνει με τη μεταφορά προσφύγων από τα παράλια της Τουρκίας πάνω στις βάρκες. Λίγο πριν από την επιβίβαση τα μέλη του κυκλώματος επιλέγουν πολλές φορές κάποιον πρόσφυγα στον οποίο αναθέτουν να οδηγεί τη βάρκα.
Το αποτέλεσμα είναι οε περίπτωση σύλληψης ο ίδιος να θεωρείται διακινητής μεταναστών και να βρίσκεται αντιμέτωπος με βαριές ποινές. Σύμφωνα με νομικούς κύκλους η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα αυστηρότερα νομικά πλαίσια σε ολόκληρη την Ευρώπη οε ότι αφορά τις ποινές για την παράνομη διακίνηση προσφύγων και μεταναστών.
«Το νομοθετικό πλαίσιο που καλύπτει αυτές τις περιπτώσεις είναι το αυστηρότερο στην Ευρώπη, με αποτέλεσμα να επισύρονται ποινές από 10 έτη έως ισόβια κάθεφξη για κάθε μεταφερόμενο. Αντί όμως οι εξαιρετικά μεγάλες ποινές να συμβάλουν στη μείωση των εγκλημάτων διακίνησης προσώπων, έχουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα και μάλιστα οδηγούν με εξοντωτικές ποινές στα καταστήματα κράτησης κυρίως πρόσφυγες ή μετανάστες, οι οποίοι χρησιμοποιήθηκαν από τα κυκλωματα όψιμα ως αναλώσιμα πρόσωπα» σημειώνει στο Documento ο κ. Κεσσές.
Σε κάθε περίπτωση μπορεί να (μαίνεται ότι ο όγκος των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών έχει μειωθεί σημαντικά σε σχέση με το παρελθόν, ωστόσο τα παράνομα κυκλώματα εξακολουθούν να εκμεταλλεύονται τον πόνο και την ανάγκη των ανθρώπων αυτών.
Πηγή: Documento