Της ΜΥΡΤΩΣ ΛΙΑΛΙΟΥΤΗ
Οι κινήσεις που είδαμε τις τελευταίες ώρες έχουν σημαντικό συμβολισμό. Στη μέχρι τώρα διάρκεια της θητείας της η Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν είχε συνομιλήσει ποτέ τηλεφωνικά με τον τούρκο ομόλογό της, όμως το έκανε χθες το απόγευμα για να εκφράσει τα συλλυπητήρια και την αλληλεγγύη της. Την τελευταία φορά που είδαν ο ένας τον άλλον, στο δείπνο των ηγετών στην Πράγα τον περασμένο Οκτώβριο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν επιβεβαίωσαν το σκηνικό έντασης που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις – ωστόσο μπροστά στην καταστροφή, η επικοινωνία ήταν άμεση και έγινε για να επικυρώσει την ελληνική διάθεση για οποιουδήποτε είδους βοήθεια. Και αυτό έγινε: η εικόνα των διασωστών να αγκαλιάζονται ανακουφισμένοι μετά τον απεγκλωβισμό ενός μικρού κοριτσιού συγκινεί τους πάντες, χω-
ρίς να έχει σημασία σε ποια πλευρά του Αιγαίου κατοικούν. «Δεν μπορώ να φανταστώ πιο ισχυρή εικόνα από αυτή ενός έλληνα και ενός τούρκου διασώστη να σώζουν ένα παιδί» είπε χθες στο CΝΝ ο Μητσοτάκης, τονίζοντας την άριστη συνεργασία με τις τουρκικές αρχές.
Από το 1999
Τα αντανακλαστικά που έδειξε η ελληνική πλευρά στο άκουσμα της είδησης για τον φονικό σεισμό στη Νοτιοανατολική Τουρκία και τη Συρία δεν ήταν πάντα το ίδιο δεδομένα. Η πρώτη φορά που οι δύο χώρες άφησαν στην άκρη τις διαφορές τους, συμπαραστεκόμενες η μία στην άλλη σε μια ανθρωπιστική κρίση, ήταν το 1999. Με αρχιτέκτονες τους αρμόδιους υπουργούς Εξωτερικών, Γιώργο Παπανδρέου και Ισμαήλ Τζεμ, η Ελλάδα και η Τουρκία έσπασαν στεγανά δεκαετιών, υπενθυμίζοντας και στους δύο λαούς ότι υπάρχουν στιγμές που η οξυμένη ρητορική δεν έχει καμία σημασία, πως δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν. Εκείνον τον Αύγουστο, μετά τον σεισμό στο Ιζμίτ έντασης 7,4 βαθμών η Ελλάδα ήταν η πρώτη χώρα που έστειλε ομάδες διάσωσης και πυροσβεστικά αεροπλάνα, κινητές ιατρικές μονάδες, σκηνές, κουβέρτες και φάρμακα, ενώ τις επόμενες μέρες οργανώθηκαν αιμοδοσίες και δημιουργήθηκαν τρεις σταθμοί παραλαβής ανθρωπιστικής βοήθειας, ώστε αυτή να φτάσει οργανωμένα και έγκαιρα στον προορισμό της.
Οι απέναντι
Η κινητοποίηση έφερε αντίστοιχες κινήσεις και σε επίπεδο κοινωνίας πολιτών, εμποτίζοντας για τα καλά τον τρόπο αντιμετώπισης των «απέναντι». Οι ίδιες εφημερίδες που μέχρι προχθές φιλοξενούσαν άγριους τίτλους για την Ελλάδα, την ευχαριστούσαν για τη συνδρομή της. Και έναν μήνα αργότερα, όταν ο σεισμός της Πάρνηθας έφερε εκτεταμένες καταστροφές στην πρωτεύουσα, η Τουρκία ανταπέδωσε – όχι μόνο σε κρατικό επίπεδο, αλλά και με αυθόρμητες πράξεις αλληλεγγύης τούρκων πολιτών.
«Αυτοί οι σεισμοί δείχνουν πόσα κοινά έχουμε τελικά και πως την εχθρότητα μεταξύ των δύο χωρών μας δεν τη μοιραζόμαστε και οι λαοί. Συχνά αυτή τροφοδοτείται από ηγέτες που τη χρησιμοποιούν για δικούς τους σκοπούς» ανέφερε ο Παπανδρέου, από τους πρωταγωνιστές του 1999, στους «ΝΥΤ». Αυτό σήμερα μοιάζει αυτονόητο,τότε έγινε το πρώτο βήμα για μια θετική αλλαγή στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. Ο πάγος έλιωσε, το κακό παρελθόν (τρία μόλις χρόνια μετά τα Ιμια) μπήκε στην άκρη και έγινε η αρχή για μια πιο ήρεμη περίοδο στις σχέσεις των δύο κρατών, σε μια σταδιακή αποκλιμάκωση ενός δύσκολου πολιτικού κλίματος που είχε καλλιεργηθεί με αμοιβαία υπαιτιότητα. Η «διπλωματία των σεισμών» κατάφερε να βγάλει ένα θετικό αποτέλεσμα μέσα από μια τραγωδία και η παρακαταθήκη της φαίνεται πως αποτελεί οδηγό για τις σημερινές ελληνικές κινήσεις – και αυτό έγινε πιο σαφές με τη σχετική αναφορά του Πρωθυπουργού στη χθεσινή του συνέντευξη για διαφορές που, όπως τότε, μπαίνουν στην άκρη μπροστά στην αντιμετώπιση μιας κρίσιμης κατάστασης.
Πηγή: Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ
