Τα ανοικτα μέτωπα της επίσκεψης Ερνιογάν

Στην ατζέντα, παραβιάσεις στο Αιγαίο, προσφυγικό και έκδοση στρατιωτικών

Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ

Ο Ταγιπ Ερντονάν πραγματοποιεί την Πέμπτη και την Παρασκευή επίσκεψη στην Ελλάδα, την πρώτη Τούρκου προέδρου μετά 65 χρόνια. Η τελευταία ήταν του Τζελάλ Μπα- γιάρ, το 1952. Το πρόγραμμα της επίσκεψή δεν έχει οριστικοποιηθεί, αλλά ο σχεδιασμός περιλαμβάνει, την Πέμπτη, υποδοχή από τον Προ­κοπή Παυλόπουλο, συνάντηση με τον Αλέζη Τσίπρα, επίσκεψη στην τουρκική πρεσβεία στην Αθήνα και δείπνο στην Προεδρία της Δημοκρατίας. Την Παρασκευή, συ­νάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη και ξενάγηση στην Ακρόπολη. Εν συνεχεία, θα αναχωρήσει για τη Θράκη.

Στην κορυφή της ατζέντας βρί­σκονται, φυσικά, οι διμερείς σχέσεις, τις οποίες σκιάζουν η αυξημένη τον τελευταίο χρόνο παραβατική συμπεριφορά της Τουρκίας στο Αι­γαίο. Ενόχληση προκαλεί και η τα­κτική της Αγκυρας να «κλειδώνει» συνεχώς μεγάλες περιοχές για ασκή­σεις, αλλά και η επιμονή της να αμ­φισβητεί την ελληνική κυριαρχία, σε μερικές περιπτώσεις υπερβαίνοντας κάθε όριο, όπως συνέβη στις αρχές του έτους με την «πε­ριοδεία» του αρχηγού του τουρκικού γενικού επιτελείου στα Ιμια. Οι πα­ρενοχλήσεις δεν περιορίζονται στο Αιγαίο, αλλά λαμβάνουν χώρα και στην ΑΟΖ της Κύπρου.

Ιδιαίτερη έμφαση θα δοθεί επίσης στον έλεγχο των προοφυγιχών ροών και στην εφαρμογή της συμφωνίας Ε.Ε. – Τουρκίας. Στο πλαίσιο αυτό θα εξετασθεί όλο το φάσμα των ευρωτουρκικών σχέσεων, σε μια συγ­κυρία όπου η Ελλάδα έχει αναδειχθεί στον πιο ένθερμο υποστηριχτή της συνέχισης της διασύνδεσης της Τουρκίας με την Ενωση. Για τον κ. Ερντογάν παραμένει μείζονος ση­μασίας ζήτημα η έκδοση των Τούρ­κων στρατιωτικών τους οποίους θεωρεί πραξικοπηματίες. Υποστή­ρίζει, δε, ότι ο Ελληνας πρωθυπουρ­γός αθέτησε υπόσχεση που του είχε δώσει λίγες ώρες μετά το πραξικό­πημα ότι θα επιστρέψει στην Τουρ­κία όσους αναζητούσαν καταφύγιο στην Ελλάδα. Ωστόσο, και παρά τη δημόσια ενόχληση, στο παρασκήνιο εξελίσσεται μια λειτουργική συνερ­γασία ανάμεσα στις δύο χώρες. Στο Κυπριακό, η κάθε πλευρά επιρρίπτει ευθύνες στην άλλη για την κατάρ­ρευση των συνομιλιών στο ΚρανΜοντανά. Παρά ταύτα, θα εξετασθούν τα δεδομένα και ενδεχόμενες κινήσεις που θα επέτρεπαν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων μετά τις προεδρικές εκλογές στη Μεγαλόνησο.

Εκατέρωθεν αιτήματα

Ο κ. Ερντογάν θα επαναλάβει το αίτημα για την οικοδόμηση τεμένους στην Αθήνα, θέμα ύψιστης σημασίας για τον ίδιο. Από την πλευρά της, η Αθήνα αναδεικνύει την αναγκαιό­τητα επαναλειτουργίας της θεολο­γίκής Σχολής της Χάλκης, κάτι που ζητεί εδώ και δεκαετίες ολόκληρη η διεθνής κοινότητα. Θα εξετασθούν επίσης τα σχέδια για τη σιδηροδρο­μική σύνδεση Θεσσαλονίκη – Κων­σταντινούπολή, την ακτοπλοϊκή με τη Σμύρνη, αλλά και την κατα­σκευή γέφυρας στα τελωνεία των Κήπων και στα Υψαλα.

Με ενδιαφέρον αναμένεται η στάση του κ. Ερντογάν κατά την επίσκεψη στη Θράκη. Ο Niκos Κοτζιάς του επισήμανε, κατά την πρό­σφατη συνάντησή τους στην Αγ­κυρα, πως η επίσκεψη στη Θράκη θα πρέπει να γίνει με τρόπο που να μη βλάπτει τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ούτε την εικόνα του ίδιου και της Τουρκίας στην Ευρώπη. Στο πλαίσιο αυτό φαίνεται να έχει συμφωνηθεί μεταξύ των δύο πλευ­ρών ο κ. Ερντογάν να αποφύγει ακραίες δηλώσεις και να τηρήσει χαμηλούς τόνους στις επαφές με τη μουσουλμανική μειονότητα.

Πάντως, η περιοδεία που πραγ­ματοποίησε πρόσφατα στη Θράκη ο αναπλ. πρωθυπουργός της Τουρκίας, Χακάν Τσαβούσογλου, περιελάμβανε επίσκεψη στην έδρα τη Τούρκικης Ενωσης Ξάνθης και ενό­χλησε την Αθήνα.

Προσδοκία της κυβέρνησης είναι η αναβάθμιση των σχέσεων με εκα­τέρωθεν οικονομικά οφέλη. Τον Φεβρουάριο θα συγκληθεί στη Θεσ­σαλονίκη το επόμενο Ανώτατο Συμ­βούλιο Συνεργασίας των δύο χω­ρών, σε επίπεδο πρωθυπουργών, με τον Μπιναλί Γιλντιρίμ να ηγείται της τούρκικης αντιπροσωπείας. Η προηγούμενη συνάντηση είχε διεξαχθεί τον Μάρτιο του Ί6, στη Σμύρνη, επί πρωθυπουργίας Νταβούτογλου.

Πηγή: εφημερίδα “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ”