Αρχική » Παρακάμπτεται ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας των προσφυγικών ροών

Παρακάμπτεται ο ανθρωπιστικός χαρακτήρας των προσφυγικών ροών

από statusradio.gr
0 σχόλιο

Της Μαρίας Γαβουνέλη- Καθπγητρια στη Νομική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και senior policy advisor στο ΕΛΙΑΜΕΠ

Μετά τη σημαντική μείωση των αριθ­μών κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές συνέχισαν να ενισχύονται κατά τη διάρκεια του 2022 κατά ποσοστό 55%, αυξητική τάση που παρατηρείται σε όλο το μήκος των ευρωπαϊκών συνόρων. Το κύριο σημείο εισόδου είναι πλέον ο Εβρος και όχι τόσο τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, ενώ η Ασία – Συρία, Αφγανιστάν, Πακιστάν – εξακολουθεί να είναι η προέλευση του μεγαλύτερου μέρους των μετακινούμενων πληθυσμών. Τη μεγαλύτερη ομάδα αιτούντων άσυλο στη χώρα εξακολουθούν να απο­τελούν νέοι άνδρες (ποσοστό 78% του συνόλου), με μικρό αριθμό γυναικών αλλά και ασυνόδευτων ανηλίκων. Στην τελευταία αυτή ομάδα, η συντρι­πτική πλειοψηφία προέρχεται από τη Σομαλία, με το Πακιστάν, το Αφγανιστάν και το Μπανγκλαντές να ακολουθούν. Τα πλήρη στοιχεία μέχρι και τον Οκτώβριο 2022 βρίσκονται στην ιστοσελίδα της Υπηρεσίας Ασύλου (migration.gov.gr). Δια­βάζοντας κανείς μέσα από τις γραμμές, εντοπίζει τις κεντρικές τάσεις της ευρωπαϊκής και εθνικής μεταναστευτικής πολιτικής, οι οποίες θα συνεχι­στούν και στην επόμενη χρονιά.

1

Ιδεολογική μετακίνηση του ζητήματος – από την ανθρωπιστική προστασία στην πολιτική ασφάλειας: Ολες οι ευρωπαϊκές χώρες αντι­μετωπίζουν πλέον τα ζητήματα μεταναστευτικών ροών ως θέμα ασφάλειας και παρακάμπτουν τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα των προσφυγικών ροών, οι οποίες φαίνεται να έχουν σοβαρά περιοριστεί. Η επιλογή αυτή αντανακλάται τόσο στην εσωτε­ρική πολιτική ρητορική, όπου η έμφαση δίνεται πλέον στις διαδικασίες ενσωμάτωσης όσων βρί­σκονται ήδη σε καθεστώς διεθνούς προστασίας, όσο και στις εξωτερικές σχέσεις των κρα­τών, με την αναγεννώμενη ένταση ως προς τον τελικό προορισμό ευάλωτων ομάδων. Οι τάσεις αυτές εντοπίζο­νται ήδη στην ένταση μεταξύ Γαλλίας και Ιταλίας ως προς την υποδοχή διασωθέντων από ιδιώτες στη Μεσόγειο, αλλά και στην προσπά­θεια της Βρετανίας να δημιουργήσει χώρους ελέγχου μεταναστευτι­κών ροών στη Ρουάντα, πολύ μακριά από την ευ­ρωπαϊκή ήπειρο – με τα βρετανικά δικαστήρια να θεωρούν ότι επί της αρχής η πρακτική αυτή δεν αντιβαίνει στη Σύμβαση της Γενεύης του 1951 για το καθεστώς των προσφύγων. Η αντίθεση με την πρόθυμη αρχική υποδοχή των Ουκρανών που διαφεύγουν από την ταλαιπωρούμενη πατρίδα τους, με την άμεση ενεργοποίηση και ειδικών νομικών εργαλείων όπως ο μηχανισμός της προσωρινής προστασίας, δεν θα μπορούσε να είναι εμφανέστερη. Είναι λογικό να περιμένει κανείς ότι η τάση αυτή θα συνεχιστεί και στην επόμενη χρονιά, αφού δεν φαίνεται να αλλάζουν ουσιωδώς τα δεδομένα του πεδίου. Εις επίρρωσιν των ανωτέρω φαίνονται να κινούνται και οι ακί­νητες διαπραγματεύσεις για τη συνολική πολιτι­κή ασύλου και μετανάστευσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Αντί για ένα ενιαίο συνεκτικό σύστημα διοικητικών διαδικασιών που αποβλέπουν στην προστασία ευάλωτων ανθρώπων χωρίς να προκαλούνται τριγμοί στο κοινωνικό κεκτημένο των ευρωπαϊκών πληθυσμών, η συζήτηση έχει μέχρι σήμερα περιοριστεί στην ενίσχυση των μηχανισμών ελέγχου στα σύνορα αφήνοντας τις ανθρωπιστικές υποχρεώσεις σε ένα σύστημα «εθελοντικής και προσωρινής αλληλεγγύης», στο οποίο πάντως δεν συμφωνήσαμε ακόμη. Και δεν φαίνεται να υπάρχει καμία προετοιμασία για τις αυξημένες ροές που προκαλεί και θα προκαλεί με ιδιαίτερη ένταση στο μέλλον η κλιματική αλλαγή: εκατομμύρια νέοι άνθρωποι στην Αφρική θα θελήσουν να ξεφύγουν από τον λιμό στις υποσαχάριες πεδιάδες της Σο­μαλίας, του Τσαντ και του Μάλι και θα βρουν τον δρόμο τους προς την Ευρώπη.

2

Διευρυμένη εποπτείατων συνόρων: Η αντιμε­τώπιση των ανθρωπίνων ροών ως στοιχείου της πολιτικής ασφάλειας ενισχύει την υπόρρητη προσπάθεια έντονης εποπτείας των οδών εισόδου, που ενδεχομένως περιλαμβάνει και δραστικές πρωτοβουλίες απώθησης των εισερχομένων, πριν αυτοί αιτηθούν άσυλο και άρα μετατραπούν σε διεθνώς προστατευόμενα πρόσωπα. Η συζήτηση για τις άτυπες αναγκαστικές επιστροφές είναι απολύτως χαρακτηριστική της έντασης μεταξύ των δύο αυτών θεωρήσεων του φαινομένου της μετανάστευσης και καταδεικνύει την εξελισσόμενη διάσταση μεταξύ των αρχών του κράτους δικαί­ου, που αποτελούν το θεμέλιο της ευρωπαϊκής ιδέας, και της επιθυμίας να προστατευθούν τα κοινωνικά και οικονομικά δεδομένα της καθημε­ρινής ζωής, που αποτελεί τη βάση της ευρωπαϊκής πραγματικότητας. Το γεγονός ότι η διάσταση με­ταξύ λόγωνκαι έργων εντάσσεται στο εσωτερικό, ευρωπαϊκό αλλ,ά και το διεθνές πολιτικό παιχνίδι (βλ. αλλεπάλληλα επεισόδια στα ελληνοτουρκικά σύνορα), έρχεται να ενισχϋσει την ένταση της αντιπαράθεσης παρά να την κατευνάσει. Η χρήση επικοινωνιακών εργαλείων μπορεί να προκαλέσει εκρηκτικές καταστάσεις, δυσχεροίς διαχειρίσιμες από τις δημοκρατικές κυβερνήσεις που έχουν να αντιμετωπίσουν εκλογικές αναμετρήσεις τη χρονιά που έρχεται. Το δίπολο «ανθρωπιστική πολιτική και κράτος δικαίου/πολιτική ασφάλειας και δίκαιο της ανάγκης» φέρνει τους Ευρωπαίους μπροστά στον καθρέφτη τους: η εικόνα που βλέπουν δεν τους αρέσει αλλά φαίνεται ότι θα συνεχίσουν να αποστρέφουν το βλέμμα, ελπίζοντας πως οι χώρες πρώτης εισόδου, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, θα κάνουν τη βρώμικη δουλειά.

3

 Το μόνο πραγματικά νέο στοιχείο στο πεδίο της μεταναστευτικής πολιτικής είναι η μικρή αλλά διακριτή συζήτηση για τη νόμιμη μετανά­στευση, η οποία έλειπε παντελώς στο παρελθόν. Πρόκειται στην πραγματικότητα για κυκλικές προσωρινές μετακινήσεις ανειδίκευτων ερ­γατών, ιδίως στον αγροτικό τομέα. Το θέμα απέκτησε δημοσιότητα ενόψει των συνθηκών εργασίας των ανθρώπων που έκτισαν τα στάδια στο Κατάρ, αλλά καμία από τις χώρες μας δεν έχει λόγο να παινεύεται για τις πρακτικές της, συμπεριλαμβανομένης της πατρίδας η οποία βρέθηκε να καταδικάζεται για παράβαση της απαγόρευσης δουλείας, ειλωτείας και αναγκαστικής εργασίας κατά το άρθρο 4 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου στην πρώτη τέτοια υπόθεση που έφθασε στο Ευρωπα­ϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Chowdury & άλλοι κατά Ελλάδος (2017), στην ντροπιαστική υπόθεση της Μανωλάδας. Αν οι πρόσφατες συμφωνίες με το Μπανγκλαντές εξα­σφαλίζουν και ένα καλύτερο επίπεδο προστασίας για τους μετακινούμενους, μένει να αποδειχθεί.

Στο μεταξύ, οι άλλες μέθοδοι νόμιμης μετακίνησης προς εργασία στην Ευρώπη απλώς δεν υπάρχουν: η γαλάζια κάρτα εξακολουθεί να μένει άγνωστη και ανενεργή, με τους γερασμένους πληθυσμούς της Ευρώπης να χάνουν την ευκαιρία να προσελκύσουν νέα, σπινθηροβόλα πνεύματα στην παρακμάζουσα οικονομία και κοινωνία μας.

Πηγή:Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ

Διαβάστε επίσης

Αφήστε ένα σχόλιο

* Με τη χρήση αυτής της φόρμας συμφωνείτε με την αποθήκευση και το χειρισμό των δεδομένων σας από αυτόν τον ιστότοπο.

7ο χλμ. Αλεξανδρούπολης – Συνόρων
(απέναντι από το αεροδρόμιο)
Τ.Θ.: 1609
Τ.Κ.: 681 00, Αλεξανδρούπολη
Τηλ. Κέντρο: 25510 33000
e-mail: info@statusradio.gr

Κατεβάστε το Status Radio 94.2:

Μείνετε Ενημερωμένοι

Εγκαταστήστε τον Status Radio στην συσκευή σας