«Ο απαισιόδοξος είναι ο ενημερωμένος αισιόδοξος»

Του Ηρακλή Μήλλα

Ο απαισιόδοξος είναι ο ενημερωμένος αισιόδοξος! Ορισμένοι αναλυτές με αυτό το απόφθεγμα δικαιολογούν την πρόβλεψή τους ότι ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν θα χάσει τις επερχό-μενες εκλογές. Η «ενημέρωσή» τους έγκειται στα εξής:

Στα δημοκρατικά καθεστώτα οι εκλογές έχουν προβλε-πόμενα αποτελέσματα: κάποιος κερδίζει και τότε κάποιος άλλος χάνει και περνά στην αντιπολίτευση. Στα αυταρχικά και δικτατορικά καθεστώτα αυτή η μετάβαση είναι πιο σύνθετη. Τι και αν χάσει ο ηγέτης τις εκλογές για κάποιες ψήφους! Γιατί να παραδώσει την εξουσία σε μια ομάδα ανίκανων, πουλημένων, ελίτ, εχθρών του λαού; Με αυτή τη λογική και διατηρεί την εξουσία και εξασφαλίζει τη νέα νομιμοποίησή του και έχει τη συνείδησή του ήσυχη.

Αυτό που δεν μπορούν να φανταστούν οι «απαισιόδοξοι» είναι να βλέπουν να φεύγει ο Ερντογάν από το παλάτι του και να εγκαθίσταται σε ένα διαμέρισμα κτισμένο για κοινούς θνητούς. Και να παίρνει το ρίσκο – για αυτόν, την οικογένειά του και το άμεσο περιβάλλον του – να αντιμετωπίσει τη Δικαιοσύνη για τα «πεπραγμένα» του. Επειδή αυτός ξέρει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον πόσο εκδικητική μπορεί να γίνει η Δικαιοσύνη στη χωρά του.

Υπάρχουν διάφορα στάδια σε αυτή τη διαδικασία παραμονής στην εξουσία. Το πρώτο και το πιο πιθανό σενάριο είναι να κερδίσει τις εκλογές κανονικά, με κάποιες όμως μικρές «παρεμβάσεις» στο σκηνικό. Αυτό ήδη δρομολογήθηκε. Δύο από τους ισχυρούς του αντιπάλους – ο δήμαρχος Εκρέμ Ιμάμογλου και ο Κούρδος Σελαχατίν Ντεμιρτάς – έχουν εκτοπιστεί με τη συμβολή της «Δικαιοσύνης». Οι παροχές, δηλαδή οι αυξήσεις στους μισθούς και στις συντάξεις, που εξασφαλίζονται με το τύπωμα και μοίρασμα τουρκικών λιρών, ξεκίνησαν αυτές τις μέρες. Καθημερινά όλα τα μίντια αναφέρουν χαρμόσυνα τα «πράσινα άλογα»: η χώρα είναι μεγάλη δύναμη, βρήκαμε πετρέλαιο, η οικονομία καλπάζει… Αυτά τα μέτρα και τα λόγια απευθύνονται στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους που είναι αυτή τη στιγμή το «τρίτο κόμμα».

Ως εφεδρεία υπάρχουν και άλλα μέτρα. Ενα πολεμικό «επεισόδιο» μπορεί να εξασφαλίσει τη συσπείρωση των εκλογέων γύρω από τον ηγέτη, αλλά ακόμη και την αναβολή των εκλογών ώσπου να υπάρξουν καλύτεροι οιωνοί. Και τελικά, η υπεύθυνη για την υλοποίηση των εκλογών και διευθέτηση των σχετικών παραπόνων επιτροπή έχει διοριστεί από τον ίδιο τον Πρόεδρο. Γιατί να μην κάνει χρήση αυτών των πλεονεκτημάτων εφόσον μπορεί;

Σε λίγες εβδομάδες θα ανακοινωθεί από την αντιπολίτευση ο κοινός υποψήφιος αντίπαλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Θα υπάρξει χρόνος για την «κατασπάραξή» του από τα συντεταγμένα μίντια. Αλλά θα προκύψει και μια απογοήτευση μέσα σε ορισμένα αντιπολιτευόμενα κόμματα, τα οποία αυτή τη στιγμή οραματίζονται κάποιον υποψήφιο της αρεσκείας τους. Οταν όλα αυτά αθροιστούν, προκύπτει η ρεαλιστική απαισιοδοξία των αναλυτών.

Το καινοφανές είναι ότι οι εκλογές στην Τουρκία δεν ερμηνεύονται μόνο σε μια βάση εθνικών ή διμερών σχέσεων. Το φαινόμενο του πολιτικού αυταρχισμού παρατηρείται σε πολλές χώρες και τα αντίπαλα μέτωπα υπερβαίνουν πλέον τα εθνικά σύνορα. Για παράδειγμα, για πρώτη φορά βλέπουμε τούρκους πολίτες, στη Δύση αλλά και στην Ελλάδα, να κρίνουν τις καταστάσεις όπως οι δημοκράτες και οι φιλελεύθεροι αναλυτές ανεξάρτητα από τις χώρες τους. Είναι μέρες ευχών. Ας ευχηθούμε ότι θα έχουμε πιο πολλές δημοκρατικές χώρες στην εποχή μας.

Ο Ηρακλής Μήλλας είναι πολιτικός επιστήμονας, πολιτικός μηχανικός και μεταφραστής.

Εφημερίδα: ΤΑ ΝΕΑ