Του Μενέλαου Τασιόπουλου
Στην τελευταία έκδοσή του το «Βήμα της Κυριακής» κυκλοφόρησε με συνέντευξη του Ελληνα υπουργού Εξωτερικών, Ν. Δένδια, αναδεικνύοντας ως κεντρικό τίτλο δήλωσή του, σύμφωνα με την οποία «δεν διεκδικούμε σπιθαμή εδάφους από την Τουρκία, το ίδιο απαιτούμε και από αυτήν». Η δήλωση και η σχετική δημοσιογραφική αξιολόγηση για την ανάδειξή της είναι, φυσικά, σωστές. Σε κάθε ευκαιρία και ασχέτως συνομιλητή, η ελληνική ηγεσία θα πρέπει να αναδεικνύει αυτή τη γεωπολιτική, στρατηγική, πολιτική και οικονομική της επιλογή. Ακόμα και στην περίπτωση που η Τουρκία οδηγείτο εκ των συνθηκών και των στρατηγικών της σε μια εδαφική, συνοριακή και δομική «απορρύθμιση», η Ελλάδα δεν θα είχε κανένα ενδιαφέρον να επεκτείνει περαιτέρω τα σύνορά της προς ανατολάς. Η θεώρηση περί «αλυτρωτισμού» των πληθυσμών και εδαφών της Ιωνίας, αλλά και της Πόλης ως «Μεγάλης Ιδέας» του έθνους μας έχει καταπέσει εδώ και έναν αιώνα. Εν μέσω γενοκτονιών και εθνοκαθάρσεων, που δοκίμασαν και εν πολλοίς πέτυχαν οι «Νεότουρκοι» του Κεμάλ -και οι Γερμανοί και Ρώσοι επιτελείς τους-, της στρατιωτικής ήττας στη Μικρασία και της μετακίνησης πληθυσμών, χριστιανικών και μουσουλμανικών, που συμφωνήθηκαν με τις Συνθήκες Ειρήνης που ακολούθησαν, εξέλιπαν και οι εστίες ομογενών εκεί,
Οι τουρκικές ελίτ, πολιτικές, στρατιωτικές και διπλωματικές, σήμερα ζουν με την αγωνία της συνοχής του νέου σχετικά κράτους τους -λογίζεται ως χώρα με τα σημερινά σύνορα από το 1923- και σπεύδουν να «ρισκάρουν» ουσιαστικά την ύπαρξη μιας συνεκτικής Τουρκίας, με επέκταση σε τέσσερα μέτωπα. Ενα προς δυσμάς, σε βάρος της Ελλάδας, με αύξηση επιρροής σε ολόκληρη τη Βαλκανική. Δεύτερο προς τη Μεσόγειο, αξι-οποιώντας τις συνθήκες κατοχής που έχουν επιβάλει στην Κύπρο, σε βάρος της Αιγύπτου,
καθώς και με την ευχέρεια του «ΓαϊΙθά 5ώΐθ» της Λιβύης, σε μια στρατηγική αυτοκρατο-ρικού εποικισμού της Αφρικής. Τρίτο μέτωπο στη Μεσοποταμία, σε βάρος των Κούρδων και επιβουλευόμενοι την επικράτεια και την επιρροή στο Ιράκ και τη Συρία, προσβλέ-ποντας και σε μια ηγεμονική σχέση επί των Αράβων της Ανατολής. Βόρεια και ανατολικά το τέταρτο μέτωπο, με τις μουσουλμανικές «Δημοκρατίες» του Καυκάσου και την «ειδική σχέση» με το Πακιστάν, σε συντονισμό με το Ιράν, όσο επιτρέπουν οι συνθήκες, ή με ισχυρά εμιράτα, όπως αυτό του Κατάρ. Το «αυτο-κρατορικό» αυτό πακέτο θέλει η Τουρκία να το «πουλήσει» στις ΗΠΑ και στους Δυτικούς, στην Κίνα, που εισχωρεί ήδη ηγεμονικά στην Τουρκία, αλλά και στους Ρώσους, που πιέζονται ανάμεσα στις «συμπληγάδες ισχύος» των ΗΠΑ και της Κίνας.
Ολα αυτά αφορούν το μέλλον της Τουρκίας, αλλά όχι το μέλλον της Ελλάδας. Φυσικά, μια διάλυση της Τουρκίας θα δημιουργούσε περιπλοκές διαχείρισης για την Ελλάδα στο Μεταναστευτικό και όχι μόνον, αλλά θα αποτελούσε μια νέα διάρθρωση στην περιοχή, μια ανακουφιστική «νέα εποχή» για τη γεωπολιτική ζώνη του «μεταιχμίου» της Δύσης με την Ανατολή στη Μεσόγειο. Κάτι σαν «τελική λύση». .
Το κρίσιμο όμως ζήτημα για την Ελλάδα δεν είναι και δεν θα είναι η διαμόρφωση και η συγκρότηση των εδαφών στην πρώην Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Εκεί θα αποφασίσουν οι «μεγάλες δυνάμεις». Αλλά ποια είναι η διαμόρφωση των δικών της συνόρων. Για την Ελλάδα το σημαντικό είναι το πότε και υπό ποιες συνθήκες θα ασκήσει τα δικαι-ώματά της στις ζώνες εθνικής δικαιοδοσίας και οικονομικής εκμετάλλευσης που απορρέουν από τη συμφωνία για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας του 1982. Η Τουρκία και τότε και τώρα δεν συμφωνεί με τις διεθνείς ρυθμίσεις αυτές, αφού υπέστη πρώτου μεγέθους διπλωματική και γεωπολιτική ήττα στη Συνδιάσκεψη, επιμένοντας σε προηγούμενες ρυθμίσεις που αναθεωρήθηκαν, εκείνες του 1959. Από το 1982 έχουν περάσει 40 χρόνια και από το 1992, όταν οι ρυθμίσεις αυτές επικυρώθηκαν από τα 120 κράτη, για να αποκτήσουν αυξημένο κύρος, 30 χρόνια. Η Ελλάδα δεν άσκησε και δεν ασκεί τα δικαιώ-ματά της. Ετσι, το δεύτερο σκέλος της συγκεκριμένης διατύπωσης του αρμόδιου Ελληνα υπουργού είναι κάπως έωλο. Τι σημαίνει ότι απαιτούμε από την Τουρκία να μη διεκδική-σει «σπιθαμή εδάφους»; Τα 6 ν.μ. στη θάλασσα και τα 10 ν.μ. ελέγχου στον αέρα; Τα 12 ν.μ. σε αέρα και θάλασσα; Ποια είναι η έκταση της ελληνικής υφαλοκρηπίδας; Εχουν ΑΟΖ τα νησιά και ποια η έκταση της ελληνικής ΑΟΖ; Οπως διαφαίνεται, μετά τις «ενδιάμεσες εκλογές» στις ΗΠΑ, στις 8 Νοεμβρίου, θα ξεκινήσει μια προσπάθεια διαμόρφωσης συνθηκών εκεχειρίας στην Ουκρανία. Επίσης, Ουάσιν-γκτον και Πεκίνο εκπέμπουν μηνύματα για -αναβολή της δομικής σύγκρουσης μεταξύ τους περίπου για μία 5ετία. Στο μεσοδιάστημα είναι δεδομένο ότι θα υπάρξουν «μάχες χαρακωμάτων» για τη διάταξη των ζωνών επιρροής και των συνόρων μεταξύ Δύσης και Ανατολής.
Τέλος, τους επόμενους μήνες υπάρχουν διαδοχικά εθνικές εκλογές σε Κύπρο, Ελλάδα και Τουρκία. Στους χρόνους αυτούς η Ελλάδα καλείται να κινητοποιηθεί για τη διάταξη και την έκταση των συνόρων της, με διαδικασίες προφανώς εντός του Διεθνούς Δικαίου και των οργάνων της διεθνούς συγκρότησης. Διαφορετικά, σιωπηλά θα αποδεχθεί μη άσκηση του διεθνούς δικαιώματος της. «Παράθυρο διαλόγου» με την Τουρκία δεν ανοίγει για τους ρεαλιστές. «Παράθυρο ευκαιρίας» όμως για την Ελλάδα να ορίσει τα σύνορα που δικαιούται παραμένει ανοικτό για λίγο ακόμα ή άμεσα στην περίπτωση στρατιωτικής εμπλοκής κάθε τύπου με την Τουρκία…
