Μεγάλο πλιάτσικο στα 6.000 (νόμιμα και παράνομα) ενεχυροδανειστήρια – Σε φοροδιαφυγή άνω των 150.000 και ξέπλυμα μαύρου χρήματος εστιάζουν οι αρχές – «Ξέραμε πως είναι φούσκα» λέει το «δεξί χέρι» του Ριχάρδου
Μεγάλο πλιάτσικο με τον χρυσό των Ελληνων στα χρόνια της κρίσης αποκαλύπτουν τα στοιχεία για ελέγχους στα ενεχυροδανειστήρια. Από το 2009 οι εξαγωγές χρυσού και πολύτιμων μετάλλων και λίθων από Ελλάδα προς Τουρκία σημείωσαν αστρονομική αύξηση (έως και 15.000%) αλλά οι 15.000 έλεγχοι που έκανε η Αστυνομία μέσα σε 4 χρόνια έδειξαν μόλις 547 παραβάσεις.
Το… αγγελικά χαμηλό ποσοστό παραβατικότητας (μόλις 3,6%) όταν οι έλεγχοι της ΑΑΔΕ δείχνουν 20,6% σε άλλους κλάδους, όπως στα πρατήρια καυσίμων, ή 63% στα νησιά το καλοκαίρι, αποκαλύπτει ότι οι έλεγχοι δεν φτάνουν σε βάθος. Το αποτέλεσμα είναι να χάνουν περιουσίες τα νοικοκυριά και έσοδα εκατομμυρίων το κράτος.
Η αιτία εντοπίζεται στην πολυδιάσπαση αρμοδιοτήτων που αφήνει έκθετους τους πολίτες στο έλεος των κυκλωμάτων. Από το 2015 το ΣΔΟΕ κάνει ελέγχους μόνο κατόπιν εισαγγελικής εντολής, η Ελληνική Αστυνομία αδειοδοτεί και επιτηρεί τα ενεχυροδανειστήρια αλλά δεν μπορεί να τα ελέγξει σε βάθος, ενώ η Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή δεν έχει δεχθεί ούτε μία καταγγελία τα τελευταία χρόνια. Τελωνεία και Εφορίες μπαίνουν δυνατά στο κυνήγι του οικονομικού εγκλήματος, αλλά και όταν εντοπίζουν φοροδιαφυγή πέφτουν σε «κενό νόμου».
Το χάος των αρμοδιοτήτων αποκαλύπτεται στα επίσημα στοιχεία. Σε έκθεση 260 σελίδων που εκπόνησαν από κοινού πάνω από 12 ελληνικές διωκτικές αρχές (Οκτώβριος 2018) αναφέρονται μόλις 453 καταγεγραμμένοι ενεχυροδανειστές υπόλογοι για να τηρούν κανόνες για το ξέπλυμα μαύρου χρήματος. Ωστόσο, παράγοντες της αγοράς υπολογίζουν σε 6.000 συνολικά τα νόμιμα και παράνομα ενεχυροδανειστήρια. Το 2015 πόρισμα του υπουργείου Οικονομίας επικαλείτο στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών και ανέφερε ότι «μέχρι το 2010 λειτουργούσαν 81 επιχειρήσεις αγοράς χρυσού, (αλλά) μέχρι τον Οκτώβριο του 2013 λειτουργούσαν νόμιμα 939 επιχειρήσεις με 309 υποκαταστήματα, που παρείχαν υπηρεσίες ενεχυροδανειστή», δηλαδή αυξήθηκαν κατά 1.500%!
Τα στοιχεία εξάλλου για ελέγχους στα ενεχυροδανειστήρια έχουν μπει στο στόχαστρο της Ομάδας Χρηματοπιστωτικής Δράση (FATF), η οποία πιέζει ασφυκτικά την Αθήνα για ελέγχους ουσίας. Η έκθεση που της παρέδωσε πριν από έναν μήνα αναφέρει ότι η αδειοδότηση και ο έλεγχος για τα ενεχυροδανειστήρια γίνεται από την Ελληνική Αστυνομία. Μέσα σε 50 μήνες (αρχές 2013 έως τον Μάρτιο 2017) η ΕΛ.ΑΣ. διαπίστωσε 547 παραβάσεις – τις περισσότερες το 2013. Το 95% του συνόλου των παραβάσεων μάλιστα είναι «τυπικού» χαρακτήρα. Συγκεκριμένα:
■ Η Αστυνομία εντόπισε 19 κρούσματα κλεπταποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος (Αρθρο 394 του Ποινικού Κώδικα).
■ 514 παραβάσεις συνολικά (η μεγάλη μάζα) αφορούν στην «Αστυνομική Διάταξη 5Α», δηλαδή τη μη ορθή τήρηση του βιβλίου στο οποίο υποχρεούνται οι ενεχυροδανειστές να καταγράφουν τις συναλλαγές τους και να καταχωρούν τα έγγραφα ταυτοποίησης του πελάτη. Φαντάζει «τυπική» παράβαση, αλλά το βιβλίο αυτό είναι το κλειδί που θα οδηγούσε στην αποκάλυψη τίνος, πώς, πόσα και ποια τιμαλφή διακινήθηκαν, ώστε να διαπιστωθεί αν ο χρυσός που λιώνεται και εξάγεται αντιστοιχεί στα δηλωμένα στα βιβλία αντικείμενα. Παρά τα ευρήματα, όπως λένε στα υπουργεία Οικονομίας και Οικονομικών, η Αστυνομία δεν έχει την τεχνογνωσία για να οδηγηθεί σε άλλες διαπιστώσεις και αποτελέσματα.
■ Εντοπίστηκαν μόλις τρεις περιπτώσεις φοροδιαφυγής, καθώς και 9 ακόμη για μη τήρηση του βιβλίου και ωραρίου εργασίας (όλες το 2015). Ποιο ήταν το αποτέλεσμα των ελέγχων; Η έκθεση αναφέρει ότι «στα στατιστικά στοιχεία των Δικαστικών Υπηρεσιών δεν καταγράφεται η επαγγελματική δραστηριότητα του προσώπου στο οποίο έχουν επιβληθεί οι ποινικές κυρώσεις, με αποτέλεσμα να μην υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία αναφορικά με αυτές που έχουν επιβληθεί σε ενεχυροδανειστές, είτε για ξέπλυμα χρήματος, είτε για άλλο βασικό ή παρεπόμενο αδίκημα»
Ακόμη, ο αριθμός των κρουσμάτων που αποκαλύπτονται εμφανίζεται περιορισμένος και επειδή, όπως λένε αρμόδιοι υπηρεσιακοί, «τα κυκλώματα άδειασαν και μετέφεραν εδώ και χρόνια ήδη ό,τι μπορούσαν από τον χρυσό των Ελλήνων». Αυτό εξηγεί και γιατί ενώ οι έλεγχοι δεκαπλασιάστηκαν την περίοδο 2015-2016, οι παραβάσεις που διαπιστώνονται μειώνονται. Οι έρευνες εστιάζουν επίσης σε κυκλώματα κλεπταποδοχής και φαινόμενα ξεπλύματος μαύρου και βρώμικου χρήματος από Ελληνες και αλλοδαπούς.
Οι ράβδοι περνούν νόμιμα από τα τελωνεία
Στα χρόνια της κρίσης, πάντως, οι εξαγωγές χρυσού και τιμαλφών στην Τουρκία 150πλασιάστηκαν (αύξηση 15.000%)! Σύμφωνα με στοιχεία -ως το 2013- της Τουρκικής Στατιστικής Υπηρεσίας οι εξαγωγές των προϊόντων του «Κεφαλαίου 71» (πολύτιμα μέταλλα και λίθοι) από Ελλάδα προς Τουρκία αυξήθηκαν από 254.136 δολάρια το 2009 σε 39.658.900 το 2013!. Τελωνειακές πηγές αναφέρουν ότι «ο χρυσός περνάει νόμιμα (ή νομότυπα) από τα μηχανήματα του “Ελ. Βενιζέλος” και τα σύνορα, αλλά οι “χελώνες” (ράβδοι) με τον λιωμένο χρυσό έχουν προσμείξεις και στα τελωνεία δεν υπάρχουν π.χ. φασματογράφοι για να διαπιστωθεί η καθαρότητα και αν η πραγματική αξία είναι αυτή που δηλώνεται». Ο έλεγχος περιορίζεται στα τυπικά χαρτιά, που σχεδόν πάντα συμφωνούν με τις δηλωθείσες εξαγόμενες ποσότητες. Με αεροπλάνα, πλοία και λεωφορεία όμως (όπως και προ ημερών στον Eβρο) ο χρυσός της Ελλάδας μεταφέρεται και λαθραία στην Τουρκία, καθώς εκεί υπάρχει μεγάλο εργοστάσιο καθαρισμού από τις προσμείξεις. Στη συνέχεια το καθαρό χρυσάφι μεταφέρεται στη Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
Αν και το Ευρωπαϊκό Δασμολόγιο (Ε.Ε. ΚΑΝ 2658/1987) δεν προβλέπει δασμούς για εξαγωγή χρυσού από και προς τρίτες χώρες (ή άλλα προστατευτικά μέτρα όπως ισχύουν π.χ. για πολεμικό υλικό ή είδη της πανίδας και της χλωρίδας υπό εξαφάνιση), καίριες αλλαγές θα μπορούσαν να αποκαλύψουν μεγάλη φοροδιαφυγή με σημαντικό όφελος για το Δημόσιο. Η απλή και δραστική λύση που εισηγούνται οι διωκτικές αρχές είναι «οτιδήποτε δεν έχει καταγραφεί σωστά στο βιβλίο της Αστυνομίας να θεωρείται αυτομάτως προϊόν κλεπταποδοχής και εγκλήματος και να κατάσχεται».
Πηγή: protothema.gr
