Η διεύρυνση του πεδίου των τουρκικών προκλήσεων και διεκδικήσεων με το θέμα της μειονότητας στη Θράκη είναι το νέο στοιχείο που προέκυψε από την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στη χώρα μας. Και αν κάτι συνδέει σαν κόκκινος μίτος το τριήμερο που ο σουλτάνος και οι προκλήσεις του κυριάρχησαν στην επικαιρότητα, αυτό ήταν η προσπάθειά του να εμφανιστεί ως «ο προστάτης της μειονότητας» και να αναδείξει το μειονοτικό ζήτημα σε περίοπτη θέση στην ατζέντα των ελληνοτουρκικών.
Το ότι ο Ερντογάν ήταν απολύτως στοχοπροσηλωμένος στο θέμα αυτό φάνηκε από τη συνέντευξή που παραχώρησε στον ΣΚΑΪ, πριν έρθει στην Αθήνα, τις κοινές του δηλώσεις με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, αλλά και από την επίσκεψή του στη Θράκη. Το μήνυμα του Ερντογάν στους «ομοεθνείς» του, όπως τους αποκάλεσε πολλές φορές (και μέσα στο Προεδρικό), ήταν σαφές και καθαρό: Τα δικαιώματα σας παραβιάζονται και εγώ ήρθα εδώ για να το αλλάξω αυτό.
Η Συνθήκη τις Λωζάνης
Το όχημα που χρησιμοποίησε ο Ερντογάν ήταν η Συνθήκη της Λωζάνης- ή, ακριβέστερα, η αμφισβήτησή της. Για την ανάγκη αναθεώρησης της Συνθήκης της Λωζάνης ο Τούρκος Πρόεδρος μιλά συνεχώς τα τελευταία χρόνια, κυρίως όμως για να πει ότι ήταν μια κακή συμφωνία που υπέγραψαν οι κεμαλιστές. Για πρώτη φορά στη συνέντευξη ο Τούρκος Πρόεδρος συνέδεσε την ανάγκη «επικαιροποίησης» της Λωζάνης με τις ευρύτερες εξελίξεις στην περιοχή και επίσης για πρώτη φορά είπε ότι αυτή η επικαιροποίηση αφορά και την Ελλάδα. Το τι εννοεί το κατέστησε σαφές στο Προεδρικό Μέγαρο: «Στην Τουρκία ο Πατριάρχης δεν είναι διορισμένος, αλλά εκλέγεται, σύμφωνα με τη Συνθήκη της Λωζάνης. Εμείς κάνουμε ό,τι προβλέπεται. Στη δυτική Θράκη δεν μπορούν να εκλέξουν τον αρχιμουφτή τους», είπε και πρόσθεσε: «Αν κοπάζουμε την οικονομική πτυχή του θέματος στη δυτική Θράκη οι άνθρωποι είναι φτωχότεροι». Τα ίδια επανέλαβε και στο
Μαξίμου, δίνοντας μάλιστα και -αυθαίρετους-αριθμούς για την οικονομική ένδεια της μειονότητας (είπε πως το μέσο εισόδημα στη μειονότητα είναι 2.500 ευρώ και το κατά κεφαλήν 15.000 ευρώ). Εθεσε, επίσης το ζήτημα του αυτοπροσδιορισμού: «Στη δυτική Θράκη δεν μπορούν να χωνέψουν τη λέξη “τουρκική”», είπε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.
Στο Μέγαρο Μαξίμου αναγκάστηκε -ύστερα από την έντονη και αυστηρή αντίδραση του Αλ. Τσίπρα- να αναδιπλωθεί, παραδεχόμενος πως αυτά είναι «εσωτερικά θέματα της Ελλάδας». Πρόσθεσε, όμως ότι «εφόσον μας επιτρέπεται να πούμε την άποψή μας διατυπώνουμε την παράκλησή μας» και εκεί αποκάλυψε και τα σχέδιά του για τη μελλοντική ατζέντα των διακυβερνητικών συνόδων, λέγοντας ότι «το ζήτημα των θρησκειών μπο-
ρεί να επιλυθεί από τεχνική άποψη μεταξύ των υπουργείων».
Επί της ουσίας ο Ερντογάν έβαλε στο τραπέζι το εκρηκτικό τρίπτυχο «αυτοπροσδιορισμός θρησκευτικές ελευθερίες οικονομική μειονεξία», με βάση το οποίο μπορεί στο μέλλον να οικοδομηθεί ένα αυτονομιστικό κίνημα. Πολιτικός βραχίονας άλλωστε υπάρχει, το ακραίο μειονοτικό DEB με την ίδια ατζέντα, έστω και αν έχει αποδυναμωθεί από τις εκκαθαρίσεις στις οποίες έχουν προχωρήσει και στη Θράκη οι ερντογανικοί.
Δεν είναι καθόλου τυχαίο στο πλαίσιο αυτό πως στη Θράκη, αν και σε γενικές γραμμές τήρησε τα συμφωνηθέντα (η δήλωσή του προς τους μειονοτικούς «είστε Ελληνες πολίτες και πρέπει να εργάζεστε για το καλό της χώρας σας» ήταν απολύτως στο πνεύμα του 2004), ο Ερντογάν έθεσε ως απαίτηση την εφαρμογή της απόφασης του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για τον αυτοπροσδιορισμό, που αφορά τη λεγάμενη «Τουρκική Ενωση Ξάνθης». Ούτε ότι εμφανίστηκε ως «καθοδηγητής» των βουλευτών της μειονότητας στη δουλειά που έχουν να κάνουν ώστε να αλλάξει η κατάσταση. «Αυτή τη στιγμή έχουμε τέσσερις βουλευτές στο (ελληνικό) Κοινοβούλιο. Οι τέσσερις βουλευτές μας πρέπει να κάνουν πολλά πράγματα στο Κοινοβούλιο. Πρέπει να θέσουν τα προβλήματά σας», τόνισε ο Πρόεδρος της Τουρκίας.
Με τον Κεμάλ
Στην Αθήνα αξιολογήθηκε ως ιδιαίτερα θετικό το γεγονός ότι ο Τ. Ερντογάν δήλωσε, πως η Τουρκία δεν «εποφθαλμιά τα εδάφη γειτονικής χώρας». Ωστόσο, η αυτονομία δεν συνεπάγεται κατ’ ανάγκην την αλλαγή συνόρων. Αξιολογήθηκε επίσης ως ιδιαίτερα σημαντικό -και πράγματι είναι- το ότι για πρώτη φορά Τούρκος ηγέτης έκανε λόγο για «τουρκογενείς Πομάκους και Ρομά», αποφεύγοντας να μιλήσει για «τουρκική» μειονότητα. Ο Ερντογάν θεωρεί, ωστόσο, πως το κοινό στοιχείο της θρησκείας του επιτρέπει να εμφανίζεται ως προστάτης όλης της μειονότητας και να συνδέει το όλο θέμα με την «επικαιροηοίηση» της Λωζάνης. Τόσο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας όσο και ο πρωθυπουργός τού έκοψαν τη φόρα, κα
θιστώντας σαφές πως η Λωζάνη δεν αλλάζει. Ωστόσο, η Αθήνα θα πρέπει να υπολογίζει εφεξής πως στο τραπέζι των διμερών θα βρίσκει μπροστά της όχι μόνο παραβιάσεις και υπερπτήσεις αλλά και συνεχείς οχλήσεις για τα δικαιώματα των μειονοτικών.
Είναι γνωστό πως ο Ερντογάν επιζητεί τη σύγκριση μόνο με τον Κεμάλ και ότι θα ήθελε να τον ξεπεράσει μεγεθύνοντας εδαφικά αυτό που παρέλαβε. Αλλωστε, απειλείται από τη δημιουργία ενός κουρδικού κράτους στα σύνορό του και πιθανόν να θεωρεί εφικτά τα ανταλλάγματα προς δυσμάς. Η Θράκη τον ελκύει από το 2004. Αντίθετα, στα νησιά αφιέρωσε ελάχιστες λέξεις στις δημόσιες παρεμβάσεις του. Και όταν μιλά για εξελίξεις δεν έχει στο μυαλό του μόνο το Ιράκ και τη Συρία, αλλά και την Κριμαία, τη Σκωτία και την Καταλονία.
Πηγή εφημερίδα “Realnews”
