Τα 12 βήματα για τη Βιολογική γεωργία και το κόστος πιστοποίησης
Μακριά από το κυνήγι των επιδοτήσεων, μέσω κάθε είδους προγραμμάτων, υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό αγροτών που κυνηγούν την «αναγνώριση», δηλαδή την πιστοποίηση των προϊόντων τους, για να εισέλθουν στις μεγάλες και σοβαρές αγορές. Και όταν λέμε μεγάλες και σοβαρές αγορές, εννοούμε αυτές που παρέχουν από τη μία πλευρά ικανοποιητικό εισόδημα -και σίγουρο- και από την άλλη, σεβασμό στον κόπο του παραγωγού, απαιτώντας όμως περισσότερα από τον ίδιο. Μπορεί
να είναι από μια τοπική ελληνική αλυσίδα σούπερ μάρκετ, όπως η Μασούτης στη Βόρεια Ελλάδα, μέχρι τις μεγάλες εταιρείες εξαγωγής αγροτικών προϊόντων και τους πελάτες τους σε διάφορες χώρες του εξωτερικού.
Οι δύο μεγάλοι τομείς στους οποίους χωρίζονται τα πιστοποιημένα προϊόντα είναι: α) τα βιολογικά και β) τα προϊόντα Ολοκληρωμένης Διαχείρισης. Και οι δύο πιστοποιήσεις αποτελούν σημαντικό διαβατήριο για εξαγωγές, αλλά υπάρχουν διαφορές όσον αφορά την επίτευξη της πιστοποίησης, το κόστος και το κοινό στο οποίο απευθύνονται. Για παράδειγμα, με τις
απαιτήσεις που επιβάλλουν τα πρωτόκολλα πιστοποίησης της βιολογικής γεωργίας, χρειάζονται δύο χρόνια μεταβατικής καλλιέργειας μέχρι να λάβει κάποιος το πιστοποιητικό. Αντίθετα, οι αρχές της Ολοκληρωμένης Διαχείρισης μπορούν να εφαρμοστούν από την πρώτη καλλιεργητική περίοδο, για την οποία χρειάζεται κάποια αγροτική εκμετάλλευση να πιστοποιηθεί και θα πάρει το χαρτί μέσα σε περίπου -το αργότερο- 40 μέρες από τη συγκομιδή. Βεβαίως, για τα πιο ευπαθή νωπά προϊόντα ακολουθούνται πιο σύντομες διαδικασίες, αλλά χωρίς να υπάρχει συμβιβασμός στους ελέγχους.
12 βήματα για την ένταξη στη βιοήογική γεωργία ή κτηνοτροφία
Τα Βήματα που καλείται να ακολουθήοει ένας παραγωγός φυτικήε ή ζωικής
κατεύθυνσης προκειμένου να πιστοποιηθεί και να λάβει το ευρωπαϊκό σήμα ΒΙΟ για τα προϊόντα του είναι τα εξής:
1. Αναζήτηση και επιλογή φορέα πιστοποίησής
Δεν αρκεί μόνο να ακολουθεί κάποιος τις αρχές τns Βιολογικής γεωργίας ή κτηνοτροφίας, αλλά απαιτείται και πιστοποίηση προκειμένου να μπορεί να τεκμηριωθεί ότι τα προϊόντα έχουν παραχθεί σύμφωνα με τα εθνικά ή διεθνή αναγνωρισμένα πρότυπα. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν τα στοιχεία των αδειοδοτημένων φορέων πιστοποίησης στον επίσημο φορέα AGROCERT (Πατησίων και Άνδρου 1, Αθήνα, Τ/210-82.31.277, www.agrocerl.gr) και στο υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησή, Περιβάλλοντος και Ενέργειας (www.minagric.), προκειμένου να έρθουν σε επαφή και να αποφασίσουν με ποιον επιθυμούν να συνεργαστούν.
2. Ενημέρωση σχετικά με τις απαιτήσεις της Βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας
Οι μέθοδοι και οι αρχές ins βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας στη χώρα μας βασίζονται στο νομοθετικό πλαίσιο της Ε.Ε. και συγκεκριμένα στον Ευρωπαϊκό Κανονισμό (ΕΚ) 834/2007 και 889/2008 που καλύπτει όλους τους τομείς της φυτικής και ζωικής παραγωγής και εφαρμόζεται σε όλα τα σιάδια παραγωγής, παρασκευής και διανομής των προϊόντων. Σε συνεργασία με τον φορέα που έχει επιλεγεί, χρειάζεται να ενημερωθεί ο ενδιαφερόμενος για την ισχύουσα νομοθεσία και τους κανόνες πιστοποίησης. Αυτή την περίοδο βρισκόμαστε σε διαδικασία διαπραγμάτευσης στην Ε.Ε. για την αναθεώρηση των κανονισμών περί βιολογικής γεωργίας.
3. Αίτηση ένταξης στο σύστημα πιστοποίησης
Υποβάλλεται αίτηση ένταξης της μονάδας φυτικής ή/και ζωικής παραγωγής στον φορέα πιστοποίησης που έχει επιλεγεί. Μαζί με την αίτηση γίνεται περιγραφή της αγροτικής εκμετάλλευσης και προσκομίζονται τα απαραίτητα έγγραφα, όπως τίτλοι ιδιοκτησίας, τοπογραφικό σχέδιο, άδεια λειτουργίας, σχέδια εγκαταστάσεων και λοιπά νομιμοποιητικά έγγραφα. Ταυτόχρονα ο υπεύθυνος της αγροτικής μονάδας δεσμεύεται να τηρεί όλες τις διατάξεις της Εθνικής και Κοινοτικής Νομοθεσίας για τη βιολογική γεωργία.
4. Υπογραφή ιδιωτικού συμφωνητικού
Μετά την υποβολή και την αποδοχή της αίτησης, ακολουθεί η υπογραφή ιδιωτικού συμφωνητικού μεταξύ του φορέα πιστοποίησης
και του υπευθύνου της εκμετάλλευσης, όπου περιγράφονται οι όροι και το κόστος της πιστοποίησης.
5. Γνωστοποίηση έναρξης δραστηριότητας στις αρμόδιες αρχές
Μετά την υπογραφή του συμφωνητικού (σε διάστημα 10 ημερών), η επιχείρηση οφείλει να γνωστοποιήσει στην αρμόδια Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης την έναρξη της βιολογικής δραστηριότητας.
6. Αρχικός έλεγχος
Ακολουθεί ο αρχικός έλεγχος (εντός 60 ημερών από την υπογραφή του συμφωνητικού) από τον φορέα πιστοποίησης, που έχει ως σκοπό να ελέγξει την ορθότητα των στοιχείων που δηλώθηκαν κατά την αίτηση και να εντοπιστούν οι απαραίτητες διορθωτικές ενέργειες που πρέπει να κάνει ο παραγωγός προκειμένου να ακολουθεί τις απαιτήσεις της Βιολογικής γεωργίας.
7. Απόφαση ένταξης αγροτικής εκμετάλλευσης στο σύστημα πιστοποίησης
Μετά την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων και των ευρημάτων του αρχικού ελέγχου από τον οργανισμό πιστοποίησης, αποφασίζεται η ένταξη ή όχι της μονάδας στο σύστημα πιστοποίησης.
8. Ετήσιος έλεγχος
Κάθε χρόνο πραγματοποιείται τουλάχιστον μία επιθεώρηση στην αγροτική εκμετάλλευση από τον φορέα πιστοποίησης, που γίνεται εντός της καλλιεργητικής περιόδου όσον αφορά τις μονάδες φυτικής παραγωγής και εντός της περιόδου εκτροφής σε μονάδες ζωικής παραγωγής. Κατά την επιθεώρηση γίνεται επιτόπιος έλεγχος στα αγροτεμάχια και σε τυχόν αποθηκευτικούς χώρους ή στους βοσκοτόπους και στις σταβλικές εγκαταστάσεις, εφόσον πρόκειται για κτηνοτροφική μονάδα. Ταυτόχρονα ελέγχονται τα αρχεία ins εκμετάλλευσης που είναι υποχρεωμένος να τηρεί ο υπεύθυνος, όπως παραστατικά αγορών-πωλήσεων, ημερολόγιο καλλιεργητικών εργασιών κ.λπ.
9. Εκτακτες επιθεωρήσεις
Με απόφαση του οργανισμού πιστοποίησης μπορεί να πραγματοποιηθούν επιπλέον επιθεωρήσεις στη μονάδα προκειμένου να διαπιστωθεί η τήρηση των απαιτήσεων του Ευρωπαϊκού Κανονισμού και η αξιολόγηση ίων συμπληρωματικών στοιχείων που θα προκύψουν.
10. Δειγματοληψίες
Στο πλαίσιο των ελέγχων που πραγματοποιεί ο φορέας πιστοποίησης στις ενταγμένες μονάδες μπορεί να γίνει και λήψη δείγματος από το έδαφος, από φυτικά τμήματα (φύλλα, καρπούς κ.λπ.) ή από το τελικό προϊόν, φυτικό ή ζωικό, και ανάλυση αυτού σε ειδικά εργαστήρια, με στόχο την ανίχνευση τυχόν υπολειμμάτων απαγορευμένων ουσιών.
11. Χορήγηση πιστοποιητικού
Εφόσον η αγροτική εκμετάλλευση εφαρμόζει τους κανόνες που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία για τη Βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία, σύμφωνα πάντα με τα αποτελέσματα των επιθεωρήσεων, αναλύσεων κ.λπ., είναι δυνατή η έκδοση Πιστοποιητικού Προϊόντος με αναφορά στον Βιολογικό τρόπο παραγωγής των προϊόντων της εκμετάλλευσης. Μόνο μετά την έκδοση Πιστοποιητικού Προϊόντος από τον αρμόδιο φορέα πιστοποίησης είναι δυνατή η πώληση των προϊόντων στην αγορά . ως Βιολογικών. Σε περίπτωση που κατά τους ελέγχους διαπιστωθούν παρατυπίες ή παραβάσεις, προβλέπονται κυρώσεις και σε αρκετές περιπτώσεις μπορεί να γίνει ανάκληση της πιστοποίησης.
12. Περίοδος μετατροπής
Από τη στιγμή που εντάσσεται κάποια μονάδα στο σύστημα πιστοποίησης, χρειάζεται να μεσολαβήσει κάποιο χρονικό διάστημα (Στάδιο Ένταξης και Μεταβατικό Στάδιο) μέχρι να είναι δυνατή η έκδοση Πιστοποιητικού από τον φορέα πιστοποίησης, με την προϋπόθεοη ότι ακολουθούνται οι απαραίτητοι κανόνες για τη βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία αντίστοιχα.
Πηγή: Agricola ένθετο “Καθημερινής”