Δημοσιεύουμε σήμερα κείμενο της ακροάτριας και αναγνώστριας της εκπαιδευτικού κ. Σταυρούλας Κακαράκη, όπως η ίδια επιθυμεί. Οι απόψεις της για την δουλειά μας και ειδικότερα για τον τρόπο με τον οποίο ο Σταύρος Αποστολίδης χειρίζεται τις συνεντεύξεις που παρουσιάζουμε, μας συγκινεί και μας κάνει περήφανους. Την ευχαριστούμε ιδιαίτερα για τα πολύ καλά της λόγια που μας δίνουν θάρρος στη δουλειά μας. Συνήθως, δεν δημοσιεύουμε θετικά σχόλια που … «ευλογούν τα γένια μας», γιατί κινδυνεύουμε να παρεξηγηθούμε. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το κάνουμε γιατί η ίδια το ζήτησε. Ωστόσο, ας μας επιτρέψει να διατηρήσουμε τις ενστάσεις μας, περί «4ης εξουσίας» ως προς την δημοσιογραφία. Πάγια θέση του Σταθμού μας, που έχει εκφραστεί επανειλημμένα δημοσίως από τον Σταύρο Αποστολίδη, είναι ότι τελείως λανθασμένα αποδίδονται στη δημοσιογραφία τέτοιοι προσδιορισμοί. Αν ισχύει ότι οι δημοσιογράφοι είναι οι εκφραστές μιας …«4ης εξουσίας», τότε οι προηγούμενες τρεις, δεν κάνουν καθόλου καλά την δουλειά τους.
Ωστόσο κυρία Κακαράκη, σας ευχαριστούμε πολύ όχι μόνο για τα καλά σας λόγια, αλλά και για το χρήσιμο άρθρο σας. Θα περιμένουμε και τα επόμενα, αρκεί να μην περιέχουν επιπλέον θετικά σχόλια για αυτά που θα έπρεπε όλοι να θεωρούμε αυτονόητα.
statusradio.gr
Μιλώντας για το πολιτικό ύφος…
[Πως οι δημοσιογράφοι και οι πολίτες μπορούν να στηρίξουν την αλήθεια, αποδυναμώνοντας τη φαυλότητα και τον λαϊκισμό στη Δημοκρατία]
Με αφορμή μια συνέντευξη στον τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό της Αλεξανδρούπολης “status radio”, γεννήθηκε μέσα μου μια βεβαιότητα, χαμένη εδώ και καιρό, ότι υπάρχει ακόμη η δημοσιογραφία – ίσως δυσεύρετη – που διεισδύει στο βάθος των γεγονότων, για να βρει την αλήθεια τους. Σε αυτήν τη συνέντευξη ο έμπειρος δημοσιογράφος κος Αποστολίδης Σταύρος, τηρώντας τη δεοντολογία έκανε ερωτήσεις, διασταυρωτικές παρατηρήσεις επί των δεδομένων, συγκριτική παραβολή των γεγονότων και επεδίωξε την αμεσότητα των εξωτερικών επιβεβαιώσεων ή διαψεύσεων των λεγομένων. Έδωσε έτσι την «ευκαιρία» στον συνομιλητή του, υποψήφιο της Δημαρχίας Αλεξανδρούπολης, πέρα από τις απαντήσεις στις ερωτήσεις , να βγάλει στην επιφάνεια την αλαζονεία του παλαιοκομματισμού που έφερε μέσα του, την ειρωνεία και την έπαρση ενός επαρχιωτισμού στην πολιτική, μιλώντας πια, όχι μόνο με τις λέξεις αλλά και με το ύφος της εκφοράς του λόγου.
Με αυτήν την αφορμή και δεδομένης της ενασχόλησής μου με τον δημοσιογραφικό λόγο, την εγκυρότητα, την αξιοπιστία του αλλά και την άμεση σχέση των μέσων ενημέρωσης με την ποιότητα της Δημοκρατίας, ήρθε στο μυαλό μου η σχέση του ύφους με το ήθος. Το ύφος συναρτάται άρρηκτα με το ήθος, γιατί το τελευταίο διαμορφώνεται μέσα στο κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, πολιτιστικό πλαίσιο επιλογών του ατόμου, υποστηρίζει στα έργα του μεταξύ άλλων,ο Γάλλος διανοητής Pierre Bourdieu, από τους ισχυρότερους κοινωνιολόγους του 20ου αι, που άσκησε έντονη κριτική επί της αριστεράς, και αμφισβητήθηκε δριμύτατα γι’ αυτό, κρίθηκε όμως αξιόπιστος απ’ όλους για το επιστημονικό του έργο και τη μεθοδολογία του.
Αν προσεγγίσουμε λεξιλογικά τη φράση του μεγάλου διανοητή, θα βρούμε ότι το ύφος του προφορικού λόγου είναι το εξωγλωσσικό υλικό που κάνει φανερές τις αρχές, τις αντιλήψεις, τον τρόπο με τον οποίο κρίνει ο ομιλητής αυτά, για τα οποία κάνει λόγο. Ανατρέχοντας στην ερμηνεία της λέξης ήθος, βρίσκουμε να ορίζεται ως ηθικότητα , οι ιδιότητες δηλαδή εκείνες του ατόμου που βρίσκονται σε αρμονία με τα διδάγματα της ηθικής. Και όταν μιλάμε για πολιτικό ύφος , τότε αυτό προσανατολίζεται στην «πόλη», κατά την αρχαιοελληνική ρίζα της λέξης, τον πολίτη κατ’ επέκταση, και αφορά τις αρχές, στις οποίες πιστεύει ο ομιλητής για την πολιτική οργάνωση της κοινωνίας. Άρα, από την αναγνώριση του ύφους ενός πολιτικού ομιλητή,-τηρουμένης, βέβαια, της υποκειμενικότητας αυτού που το αξιολογεί – μπορεί κανείς να εξάγει συμπεράσματα για το ήθος, κατά συνέπεια και για τη στάση του απέναντι στις ηθικές συλλογικές αρχές, τις οποίες ευαγγελίζεται ότι θα υιοθετήσει, τη δικαιοσύνη, δηλαδή, την ισονομία, την παρρησία, την αξιοκρατία και την εντιμότητα στον συλλογικό βίο.
Όταν λοιπόν ένας δημοσιογράφος ασκεί το έργο του τεκμηριωμένα και στοχεύει στην ανάδειξη της αλήθειας των γεγονότων, θα κάνει ερωτήσεις τέτοιες που θα αποκαλύψουν αυτό που υπάρχει και βρίσκεται, πέρα από τα γεγονότα, και δεν είναι άλλο από το ύφος του πολιτικού λόγου. Είναι ακριβώς αυτό που θα προειδοποιεί τον δέκτη, τον πολίτη δηλαδή, για την πιθανή αναντιστοιχία λόγων και έργων, την ενδεχόμενη παραβίαση της νομιμότητας, την έπαρση της εξουσίας και την ελλειμματική ίσως στο μέλλον ανάληψη της πολιτικής ευθύνης. Πράγματι όμως τότε, ο δημοσιογράφος γίνεται λειτουργός των μέσων και όχι φερέφωνο, ασκώντας δραστικά μέρος στην τέταρτη εξουσία της Δημοκρατίας, όπως ορθά χαρακτηρίζεται ο Τύπος. Αυτή η δημοσιογραφία στηρίζει τη Δημοκρατία, ελέγχοντας την εξουσία και αφυπνίζοντας τον πολίτη.
Από την πλευρά του ο πολίτης, όταν θέλει να ενημερωθεί για να μάθει την αλήθεια των γεγονότων και όχι για να επιβεβαιώσει τις προϋπάρχουσες θέσεις ή προτιμήσεις του, μπορεί να ακούσει προσεκτικά την απόδοση των γεγονότων, να διασταυρώσει την εγκυρότητά τους και ταυτόχρονα να παρατηρήσει αυτό που δεν λέγεται αλλά αποπνέεται, και είναι το ύφος του πολιτικού λόγου και του συγκεκριμένου προσώπου που το εκφράζει. Έτσι, με την ανιδιοτελή συνεργασία της δημοσιογραφίας και την εγγενή υποχρέωση της ενημέρωσης και συμμετοχής του πολίτη απέναντι στην οργανωμένη κοινωνία, μπορεί να οικοδομηθεί η αλήθεια στο δημόσιο βίο και η συνέπεια λόγων και έργων στη Δημοκρατία.
Είναι γνωστό ότι υπάρχουν πολλοί άνθρωποι πια, που αγανακτούν για την επικράτηση της αβελτηρίας και της ανηθικότητας στο λεγόμενο πολιτικό σύστημα. Εμείς που συμφωνούμε με αυτήν την άποψη, έχουμε μεγαλύτερο το βάρος της ευθύνης. Εφόσον δεν συμμετέχουμε ενεργά στα κέντρα λήψης αποφάσεων της Δημοκρατίας – επειδή το έχουμε επιλέξει(;)- είναι ανάγκη τουλάχιστον, να αναγνωρίζουμε το ύφος των πολιτικών και να αντιλαμβανόμαστε a priori το ήθος αυτών που επιλέγουμε να ψηφίσουμε. Αρωγός μας είναι η αδέσμευτη δημοσιογραφία, που υπάρχει ακόμη.
Σταυρούλα Κακαράκη
Εκπαιδευτικός στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση
